Κυριακή 19 Απριλίου 2015

Ο κ. Γιάννος Κατσουρίδης και οι απόψεις του για την οριζόντια ψηφοφορία

Σήμερα ,19/4/2015, δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Ο φιλελεύθερος» ένα άρθρο του κ. Γ. Κατσουρίδη, δόκτορος των Πολιτικών Επιστημών και επιστημονικού διευθυντή του Ινστιτούτου Ερευνών Προμηθέας με τίτλο «Οριζοντία ψηφοφορία και πολιτική».
Ο σχολιασμός αυτού του άρθρου γίνεται γιατί προβαίνει σε μια σειρά από διαπιστώσεις - κατά τη γνώμη μου αρκετές είναι ορθές- αλλά χωλαίνει στο «διά ταύτα».
Η ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΗ
Είναι ορθή η διαπίστωση του κ. Κατσουρίδη ότι η πρόταση των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων για οριζόντια ψηφοφορία δεν είναι απάντηση  σε προβλήματα που αντιμετωπίζει το πολιτικό σύστημα, αφού δε στηρίζεται στα πραγματικά αίτια αυτών των προβλημάτων.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΣΤΟ ΚΟΣΜΟΣΥΣΤΗΜΑ
  • Το επιχείρημα του πως δε λειτουργεί σε κάποιο άλλο μέρος του κόσμου η οριζόντια ψηφοφορία, ώστε να το υιοθετήσουμε και εμείς, είναι επινόηση κατά της οριζόντιας ψηφοφορίας και όχι θέση. Γιατί αν το υπαρκτό πολιτικό σύστημα αντιμετωπίζει αξεπέραστα προβλήματα, τότε σε κάποιο χρόνο και τόπο αυτό θα αλλάξει. Έτσι, ο κ. Κατσουρίδης, ουσιαστικά υποστηρίζει « ας περιμένουμε να αλλάξει το σύστημα κάπου αλλού, και μετά βλέπουμε». Το αντεπιχείρημα είναι « γιατί να μην το αλλαξουμε εμείς και ας το μιμηθούν και οι άλλοι», γιατί να μην γίνουμε εμείς παράδειγμα στους άλλους και να λειτουργεί το αντίστροφο.Γι αυτό ακριβώς αυτή η προσέγγιση του κ. Κατσουρίδη είναι συντηρητική και αντιδραστική: αντιστρατεύεται τη λογική της προόδου αλλά και της ιστορικής εξέλιξης (αφού είναι όλοι δούλοι, ας παραμείνουμε και εμείς!!!)
  • Το επόμενο επιχείρημά του εδράζεται στην ίδια λογική με το προηγούμενο. Δηλαδή, προβάλλει ορθά τη θέση πως η Κύπρος δεν είναι αποκομμένη από το υπόλοιπο παγκόμιο σύστημα. Όμως προβάλλει αυτή τη θέση πάλι στα πλαίσια μιας συντηρητικής και αντιδραστικής λογικής, ώστε να μην αλλάξει κάτι. Αφού το «κακό» συμβαίνει και αλλού, δεν πρέπει να ενοχλούμαστε!
  • Στη συνέχει μεταβαίνει στο κοινωνικοικονομικό σύστημα και ορθά επισημαίνει την αλλαγή που παρατηρείται  με την κυριαρχία «των αγορών». Και ενώ αυτή η παγκόσμια αλλαγή είναι βασική αιτία για τα προβλήματα στη σχέση κοινωνίας και πολιτικής, ουσιαστικά την εκμηδενίζει προβάλλοντας τη γενική και αόριστη θέση  «είναι αδύνατο να πιστεύεις ότι μπορείς να αλλάξεις, κατά τρόπο ριζικό». Δηλαδή; Τίποτε δεν αναφέρει. Αν αναλύεις μια πραγματικότητα μόνο για να την νομιμοποιήσεις στη συνειδησή σου, είναι μια συντηρητική θέση.

Γενικά, ο κ. Κατσουρίδης ορθά επικαλείται στην ανάλυση του το τι συμβαίνει εκτός Κύπρου. Αλλά, το επικαλείται στα πλαίσια μιας συντηρητικής λογικής, δηλαδή για  να μην αλλάξει τίποτε.
Η ΟΥΣΙΑ
Το τελευταίο επιχείρημα του κ. Κατσουρίδη είναι –το πιο σημαντικό κατά τον ίδιο- το πιο προβληματικό κατ΄ εμένα.Ειδικότερα:
«Διαφοροποιείται» , αναφέρει, «η λογική στην οποία  βασίζεται η αντιπροσωπευτική δημοκρατία: τη συλλογική εκπροσώπηση συμφερόντων μέσω ενδιάμεσων συλλογικοτήτων ( πολιτικών κομμάτων, συντεχνιών, κυβερνήσεων, κτλ.). Με τη συγκεκριμένη πρόταση η εκπροσώπηση καθίσταται ατομικό προνόμιο, συνήθως ατόμων με μεγάλη οικονομική επιφάνεια και πρόσβαση στα ΜΜΕ». Πρώτο, δεν υπάρχει πολίτευμα στην πραγματικότητα που να ονομάζεται αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Ένα πολίτευμα είναι αν κυβερνούν οι αντιπρόσωποι του λαού και άλλο πολίτευμα είναι αν κυβερνά ο δήμος. Να κυβερνούν και οι δύο είναι αδύνατο! Αλλά το πολίτευμα δεν είναι ούτε αντιπροσώπευση ούτε δημοκρατία, ο όρος είναι μια φαντασιακή σύλληψη. Το πολίτευμα είναι προ-αντιπροσωπευτικό και ακραιφνώς ολιγαρχικό ή ολιγαρχική κομματοκρατία. Δέυτερο, τα κόμματα είναι μια ενδιάμεση συλλογικότητα ανάμεσα στην κοινωνία και ο κράτος. Οι κυβερνήσεις που κατέχουν την εξουσία του κράτους είναι ενδιάμεση συλλογικότητα ανάμεσα σε ποιούς; Τρίτο, γιατί είναι πρόβλημα η εκπροσώπηση ως ατομικό προνόμιο και δεν είναι πρόβλημα η εκπροσώπηση ως κομματικό προνόμιο; Και το κομματικό προνόμιο και το ατομικό προνόμιο εκπροσώπησης μέσα στην υπαρκτή πραγματικότητα εξαρτιώνται αποκλειστικά , όπως επισημαίνει ο κ. Κατσουρίδης αλλά αποσπασματικά, από τους χορηγούς χρήματος και δημοσιότητας. Δηλαδή για την κοινωνία ποια θα είναι η διαφορά αν οι χορηγοί χρήματος και δημοσιότητας ανεβάζουν στην εξουσία κομματικούς ή άτομα; Για τους κομματικούς ή τα συγκεκριμένα άτομα έχει σημασία αλλά για την κοινωνία δεν έχει καμία σημασία, αφού δεν αλλάζει η σχέση της με την πολιτική και οι υφιστάμενοι συσχετισμοί δύναμης.
Και συνεχίζει ο κ. Κατσουρίδης: «Στην ουσία, ενώ παρουσιάζεται ως πρόταση αναδημιουργίας της πολιτικής, αποτελεί πρόταση κατάργησής της και επιστροφής στο παρελθον με τα κόμματα ελίτ του 19ου αιώνα και αρχών του 20ου αιώνα...Η λύση, όμως, δεν μπορεί να είναι η κατάργηση της πολιτικής ως τέτοιας, αλλά η λήψη εκείνων των μέτρων που θα την επαναφέρουν με τρόπο ουσιαστικό και όχι επιφανειακό. Όπως γινεται για παράδειγμα με τη συζήτηση στη Βουλή για το ασυμβίβαστο και τους ελέγχους των οικονομικών των κομμάτων».
Πρώτο, η  πρόταση για οριζόνται ψηφοφορία είναι τεχνικό ζήτημα, δεν αλλάζει το πολιτικό σύστημα. Άρα, δεν καταργείται η πολιτική. Δεύτερο, πολιτική υπάρχει όχι γιατί υπάρχουν κόμματα, αλλά γιατί υπάρχει η κοινωνία. Τρίτο, μια πρόσληψη της πολιτικής λειτουργίας μιας κοινωνίας είναι μέσω ενδιάμεσων ομάδων/ κομμάτων, αλλά μπορεί επίσης το άτομο να λειτουργεί μέσα στο όλον/σύστημα και χωρίς ενδιάμεσες ομάδες, να «μοριοποιείται» ως άτομο εντός του συνόλου. Η διαφορά των δύο είναι ότι ανφέρονται σε διαφορετικά πολιτικά συστήματα και δεν υποδηλώνεται ούτε στο ένα ούτε στο άλλο η κατάργηση της πολιτικής. Και ακριβώς η συντηρητικότητα των αντιλήψεων του κ. Κατσουρίδη σε αυτό έγκειται, πως ταυτίζει την πολιτική όχι με την κοινωνία αλλά με το κόμμα!!! Τέταρτο, επιστροφή στο παρελθόν είναι αδύνατη, γιατί άλλη ήταν η κοινωνία και οι ανάγκες της τον 19ο  αιώνα και πολύ διαφορετική η σημερινή. Η πιο σημαντική συστημική διαφορά είναι πως τότε ο άνθρωπος προσπαθούσε να οικοδομήσει το μέλλον του εντός του κράτους. Σήμερα, αυτή η φάση έχει ολοκληρωθεί και οι κοινωνίες βρίσκονται αντιμέτωπες με προβλήματα που προκύπτουν με την κοσμοσυστημική λειτουργία ή την «υπέρβαση» του κράτους.Πέμπτον, η λύση που προτείνει ο κ. Κατσουρίδης ακυρώνει όλη την προσέγγισή του, αφού θεωρεί τελικά πως το πρόβλημα σήμερα της πολιτικής είναι το ασυμβίβαστο και τα οικονομικά των κομμάτων ή επαναλαμβάνει το ίδιο λάθος με αυτούς που κατηγορεί, δηλαδή συναισθηματικά αντιδρώντας –προάσπιση των κομμάτων- αγνοεί «τα πραγματικά αίτια των προβλημάτων»!!!
ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΕΙΣ
Ο κ. Κατσουρίδης αναφέρεται και στις δημοσκοπήσεις για να τις ακυρώσει! Αναφέρει: «Η επίκληση δημοσκοπικών ποσοστών για εφαρμογή της οριζοντίας  ψηφοφορίας υποκρύπτει ορισμένα σφάλματα....δεν υπονοώ ότι δεν πρέπει να αξιοποιούνται οι δημοσκοπήσεις ως εργαλεία».
Φυσικά, από την άποψη της πολιτικής επιστήμης δεν ισχύουν αυτά. Για την επιστήμη υπάρχει το ερώτημα: ποιου η άποψη πρέπει να προσμετρά στη λήψη αποφάσεων; Του ενός, των λίγων ή των πολλών;  Με την απαντησή σου δεν απαντάς σε ένα θεωρητικό ερώτημα. Αλλά επιλέγεις πολιτικό σύστημα, δηλαδή μοναρχία, ολιγαρχία ή δημοκρατία. Το δεύτερο ερώτημα είναι: σε ποια περίπτωση η άποψη των πολλών θεωρείται ως εργαλείο και όχι λήψη απόφασης; Η απάντηση είναι στις ολιγαρχίες, όπως αυτή που υποστηρίζει ο κ. Κατσουρίδης. Το τρίτο ερώτημα: Στις ολιγαρχίες η δημοσκόπηση εκφράζει τη βούληση των πολλών; Η απάντηση είναι: ναι, υπό μιά προϋποθεση, ότι δόθηκε η πληροφόρηση-όλα τα δεδομένα- στους πολλούς για να μπορέσουν να διαμορφώσουν άποψη. Μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο στις ολιγαρχίες; Είναι πολύ δύσκολο, γιατί θα ακυρώσει τη λογική του ολιγαρχικού συστήματος για τους ειδικούς που πρέπει να διαχειρίζονται την εξουσία.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Συμπερασματικά, οι αντιλήψεις του κ. Κατσουρίδη έχουν ένα και μόνο σκοπό, να νομιμοποιήσουν το σύστημα και το κόμμα. Τίποτε άλλο. Γι αυτό είναι και συντηρητικές και αντιδραστικές, εφόσον στοχεύουν στην προάσπιση των συμφερόντων της πολιτικής  και της οικονομικής ολιγαρχίας.
ΕΡΩΤΗΜΑ: Οι κομματικοί και οι υποστηρικτές της οριζόντιας ψηφοφορίας , οφείλουν να απαντήσουν σε ένα ερώτημα καθαρά πολιτικό: Εφόσον με την λεγόμενη παγκοσμιοποίηση έχουν ανατραπεί οι συσχετισμοί δύναμης ανάμεσα στο τρίπτυχο κράτος-κοινωνία-αγορά σε βάρος της κοινωνίας και τα κράτη θεωρούν ως σκοπό της πολιτικής να υπηρετούν την αγορά, τι προτείνουν για να επανέλθει τουλάχιστον μια ισορροπία , και ειδικότερα –εφόσον μιλούμε για πολιτική –τι προτείνουν  για τη σχέση κοινωνίας και πολιτικής; Γιατί αν η αγορά – δηλαδή οι χορηγοί χρήματος και δημοσιότητας- θα βγάζουν στην εξουσία κομματικούς ή άτομα, η κοινωνία δε σώζεται, το πολιτικό σύστημα δεν αλλάζει, η αγορά θα ρυθμίζει τη λειτουργία της κοινωνίας, η κοινωνία θα περιθωριοποιείται από την πολιτική, το πολιτικό σύστημα θα συνεχίσει να είναι ολιγαρχικό ή και , χειρότερα,τυρρανικό. Έχουν να προτείνουν κάτι πέραν από το να ανταγωνίζονται ποιος θα καρπούται την εξουσία και το ταμείο του κράτους με χορηγία της οικονομικής ολιγαρχίας και σε βάρος της κοινωνίας;
ΥΓ. Η σύγκρουση ανάμεσα στους κομματικούς και τους υποστηρικτές της οριζόντιας ψηφοφορίας αποκτά συγκεκριμένο περιεχόμενο μέσα στην υπαρκτή πραγματικότητα: Ποιος θα καρπώνεται τα οφέλης της εξουσίας του κράτους και του δημόσιου ταμείου; Οι κομματικοί ή και τα άτομα που βρίσκονται στις παρυφές του κομμάτων; Σε αυτά τα πλαίσια είναι μια ενδοολιγαρχική σύγκρουση γιατί η κοινωνία –που είναι ο λόγος ύπαρξης όλων αυτών- βρίσκεται εκτός των προβληματισμών τους και των προτάσεών τους. Σε αυτά τα πλαίσια οι υποστηρικτές της οριζόντιας ψηφοφορίας θα λειτουργήσουν ως»εφεδρεία δυνάμεων» για την πολιτικοοικονομική ολιγαρχία. Δηλαδή, στο βαθμό που το σύστημα θα οδηγηθεί σε αδιέξοδο, θα τους χρησιμοποιήσει, για να μην αλλάξει το σύστημα!!!


Δεν υπάρχουν σχόλια: