Κατά τον Πρόεδρο Δ. Χριστόφια "οι δυο ούτω καλούμενες μητέρες πατρίδες όντως εισέβαλαν, και οι δύο"
Μετά τις αντιδράσεις που προκάλεσε αυτή η αναφορά , ο Πρόεδρος και το ΑΚΕΛ επέμεναν στην αναφορά τους, απλώς αντικαθιστώντας τη «μητέρα πατρίδα» με τη «χούντα».
Αυτή η εννοιολογική σύγχυση, εσκεμμένη ή όχι, είναι πρωτοφανής.
Οι αναφορές «μητέρα πατρίδα, μητέρα Ελλάδα, μάνα» χρησιμοποιήθηκαν ευρέως από την περίοδο της αγγλικής κατοχής στην Κύπρο. Με τις αναφορές αυτές οι Έλληνες της Κύπρου εξέφραζαν τον εθνικό δεσμό τους με την Ελλάδα, προέβαλλαν τη θέση ότι ανήκουν στο ελληνικό έθνος στα πλαίσια της διεκδίκησης της εθνικής τους ελευθερίας με τον τερματισμό της αγγλικής κατάκτησης, την εκδίωξη της «μητριάς» Αγγλίας. Η αναφορά λοιπόν σε μητέρα πατρίδα από τους Έλληνες της Κύπρου δήλωνε το σύνδεσμό τους με το ελληνικό έθνος. Για τους Έλληνες της Κύπρου υπήρχε η ιδιαίτερη πατρίδα-η Κύπρος- και η μητέρα πατρίδα-η Ελλάδα.
Η αναφορά «μητέρα πατρίδα» έχει εθνικό περιεχόμενο.
Η αναφορά «χούντα» δηλώνει τον ανομιμοποίητο φορέα της εξουσίας του κράτους στην Ελλάδα. Δηλαδή έχει πολιτικό περιεχόμενο και συγκεκριμένα το αυθαίρετο της εξουσίας.
Οι έννοιες είναι διακριτές: η μια αναφορά σχετίζεται με το έθνος και η άλλη με το πολιτικό σύστημα.
Από μια άποψη η αναφορά του Προέδρου για εισβολή της μητέρας πατρίδας στην Κύπρο, ουσιαστικά αθωώνει τη χούντα και ενοχοποιεί την ελληνική κοινωνία. Γιατί είναι αυτονόητο ότι ο στόχος αυτού που ενοχοποιεί το έθνος – δηλαδή την κοινωνία – είναι να αθωώσει το κράτος, δηλαδή το φορέα της εξουσίας.
Φυσικά πρέπει να είμαστε δίκαιοι. Μπορεί ο φορέας του λόγου να μην μπορεί να διακρίνει τη διαφορά ανάμεσα στο έθνος και το κράτος, οπότε τις χρησιμοποιεί ως ταυτόσημες έννοιες. Από την άλλη, μπορεί να στοχεύει να πλήξει την εθνική συνείδηση των ατόμων που είτε στο παρελθόν είτε σήμερα μπορεί να θεωρούν την Ελλάδα ως μητέρα πατρίδα. Φυσικά ,όταν ο φορέας της εξουσίας πλήττει την εθνική συνείδηση κάποιου, αναμένει ότι αυτό θα προκαλέσει αντιδράσεις.
Σε κάθε περίπτωση η ταύτιση του έθνους με το κράτος, η εθνοκρατική ιδεολογία της νεοτερικότητας, είναι αυτή που αντιπροσωπεύει , κατά τη γνώμη μου, ο Πρόεδρος. Εξ άλλου είναι ο ίδιος που στοχεύει στη δημιουργία μιας ισχυρής κεντρικής εξουσίας στην Κύπρο και μέσω αυτής να δημιουργήσει μια νέα υπήκοο κοινωνία του κράτους, μια νέα κυπριακή ταυτότητα, που θα υπηρετεί τις ανάγκες της ενιαίας και αδιαίρετης εξουσίας. Γιατί η μια και αδιαίρετη εξουσία του κράτους κατ΄ανάγκη απαιτεί και μια ομοιογενή/ομοιομορφοποιημένη κοινωνία. Εξ άλλου οι φορείς αυτών των αντιλήψεων πιστεύουν ότι το κράτος φτιάχνει το έθνος. Επομένως ο φορέας της εξουσίας θα μας «ξαναϋποστασιοποιήσει» ως ελεύθερα όντα, σύμφωνα με τις ανάγκες του.
Από την άλλη, η ταύτιση του έθνους με το κράτος δημιούργησε ιστορικά το αυταρχικό φαινόμενο-χούντες, φασισμοί, ολοκληρωτισμοί. Αυτή η ταύτιση «νομιμοποίησε» και τη χούντα της Αθήνας, που και αυτή η καημένη αγωνιζόταν για το ελληνικό έθνος!
Από μια άποψη η αναφορά πως η «μητέρα πατρίδα» εισέβαλε στην Κύπρο, δεν αθωώνει μόνο τη χούντα. Η ταύτιση αυτή των εννοιών στα πλαίσια της εθνοκρατικής ιδεολογίας μάλλον φέρνει πιο κοντά με τη χούντα αυτόν που ταυτίζει τις έννοιες. Γιατί κινούνται στην ίδια ακριβώς ιδεολογική βάση.
Εννοώ ότι η εθνοκρατική ιδεολογία που ταυτίζει την κοινωνία με το κράτος κατ΄ ανάγκη προαγάγει το αυταρχικό φαινόμενο.
Φυσικά ο ανομιμοποίητος δικτάτορας επιβαρύνει περισσότερο την ελευθερία του ατόμου, ενώ ο νομιμοποιήμενος μονάρχης είναι υποχρεωμένος ,έστω και παροδικά, να μην αγνοεί την κοινωνία. Αυτό όμως δεν εμποδίζει τον φορέα της κρατικής εξουσίας ετσιθελικά να μη ενημερώνει την κοινωνία ή αντισυνταγματικά να αναγορεύει το κόμμα του σε κυβερνών ή τέλος πάντων να περιορίζει κατά το συμφέρον του την ελευθερία της κοινωνίας.
Τι έγινε τον Ιούλιο του 1974;
Η χούντα, ως ένας ανομιμοποίητος φορέας της εξουσίας του ελληνικού κράτους με τη χρήση βίας –στρατιωτικές δυνάμεις στην Κύπρο- ανέτρεψε το νομιμοποιημένο από την κοινωνία φορέα της εξουσίας, τον Πρόεδρο Μακάριο.
Το πρόβλημα λοιπόν δεν είναι το έθνος ούτε η πατρίδα αλλά το κράτος και η εξουσία που κατέχει και μετατρέπει κατά το δοκούν την κοινωνία σε πολιτικά κατακτημένη ή τους πολίτες σε υπηκόους του. Αυτό επιβεβαιώνεται και από το πραξικόπημα της χούντας στην Κύπρο.
