Φυγοστρατία, αναθεματισμοί και πατριωτισμοί

Τις τελευταίες εβδομάδες κόμματα, πολιτικοί και ΜΜΕ ανέδειξαν ως πρώτο θέμα τη φυγοστρατία, φαινόμενο που παίρνει μαζικές διαστάσεις. Όλο και περισσότεροι νέοι, με διάφορα προσχήματα, δεν υπηρετούν την στρατιωτική τους θητεία.
Όλη αυτή η συγχορδία, με κάθε σοβαρότητα καταπιάστηκε με το πρόβλημα, στέλλοντας τα «κατάλληλα μηνύματα» στην κοινωνία. Οι προσεγγίσεις ήταν ποικίλες: εθνικές,ηθικές, κατασταλτικές. Ποιος φταίει;
Οι «τρελλοί» - αυτοί που απαλλάσσονται με τρελλόχαρτα - , οι ψυχίατροι – αυτοί που χορηγούν τα τρελλόχαρτα-, οι γονείς – αυτοί που πληρώνουν τα τρελλόχαρτα-, η κρίση των αξιών- τα τρελλόχαρτα πάνω από την πατρίδα -, η κοινωνία ολόκληρη.
Ποιος δε φταίει; Το πολιτικό σύστημα και οι πολιτικοί!!!Αυτοί, οι καημένοι αγωνιούν για το υπαρκτό φαινόμενο,αγωνιούν να βρουν λύσεις!!!
Γιατί λοιπόν οι παλαιότερες γενιές προθύμως υπηρετούσαν τη θητεία τους ενώ σήμερα οι νέοι διστάζουν ή αρνούνται;
Οι εθνικοί κίνδυνοι - πραγματικοί ή φανταστικοί, υπαρκτοί ή επινοημένοι -που κατά κόρον προέβαλλαν οι κρατούντες από τη δεκαετία του 1960 και εντεύθεν, σήμερα ούτε προβάλλονται ούτε και μπορούν να προβληθούν.
Αυτοί λοιπόν που επικαλούνταν τους εθνικούς κινδύνους στα πλαίσια της λογικής του έθνους – κράτους στερέωσαν την εξουσία τους για «χάρη του έθνους» και η κοινωνία πλήρωσε το τίμημα.
Από την άλλη εξωγενείς παράγοντες – παγκοσμιοποίηση, μετανάστευση, ευρωπαϊκή ένωση – σταδιακά απομειώνουν στη συνείδηση του πολίτη και το έθνος και το κράτος, όπως γίνονταν αντιληπτά ως τη δεκαετία του 1980.
Ο εθνικός πατριωτισμός σταδιακά υποχωρεί στη συνείδηση του πολίτη και σήμερα δε λέει κάτι στους νέους. Η έννοια της πατρίδας με την έννοια της κοινής στέγης μιας κοινωνίας δε λέει κάτι στους νέους.
Από τη δεκαετία του 1990 λοιπόν επέρχονταν αλλαγές που θα έπρεπε να προβληματίσουν τους κρατούντες. Ύπνώτταν και μοναδική τους έγνοια ήταν η εξουσία. Και πράγματι τα κόμματα κατόρθωσαν να ελέγξουν πλήρως το πολιτικό σύστημα και να εμπεδώσουν στην κοινωνία τις κομματικές πελατειακές σχέσεις. Ο κομματικός πατριωτισμός αντικατέστησε σταδιακά τον εθνικό πατριωτισμό.
Η αποδυνάμωση λοιπόν του κράτους και του έθνους στις μέρες μας θέτει επί τάπητος το θέμα του πατριωτισμού. Γιατί ένας νέος να θέλει να αγωνιστεί ή και να θυσιαστεί γι αυτή την πατρίδα;
Αν γίνει αποδεκτό ότι στις μέρες μας ο εθνικός πατριωτισμός θα αντικατασταθεί από έναν πολιτειακό πατριωτισμό, τότε τίθεται το θέμα του πολιτικού συστήματος της πολιτείας. Έχουν επέλθει πολιτικές αλλαγές που να ωθούν τον πολίτη στη συνειδητοποίηση ότι αξίζει να αγωνιστώ γι αυτή την πολιτεία;
Ουδεμία αλλαγή έχει γίνει προς όφελος της κοινωνίας ώστε να αναπτυχθεί ο πολιτειακός πατριωτισμός. Αντίθετα, η κοινωνία είναι μάρτυρας ότι μια ολιγαρχία καρπούται και το πολιτικό σύστημα και το οικονομικό σύστημα σε βάρος της. Και σωστά εκλαμβάνει το σύστημα ως αντίπαλο. Γιατί να το υπερασπιστεί ο νέος;
Αυτοί λοιπόν που οικειοποιήθηκαν το πολιτικό σύστημα, βουτηγμένοι μέσα στη σήψη και τη διαφθορά, με μαθηματική ακρίβεια οδηγούν τους όποιους θεσμούς στην αποσάρθρωση.
Με όπλο λοιπόν την εξουσία οι κομματάρχες και τα διαπλεκόμενα συμφέροντα που εκπροσωπούσαν, κατήργησαν κάθε έννοια ισονομίας των πολιτών. Αρχικά βόλευαν τους ημέτερους σε θέσεις λιγότερο «επώδυνες» στο στρατό: από τη μια οι βολεμένοι με μέσο και από την άλλη οι «απλοί πολίτες», που πλήρωναν και για τους βολεμένους. Μετά οι κομματάρχες άνοιξαν τις πόρτες της «εξόδου»από το στρατό για τους ημέτερους. Τώρα που έμαθαν το «κόλπο» και οι «α-βόλευτοι», τώρα υπάρχει πρόβλημα, λένε με κάθε σοβαρότητα.
Το πρόβλημα φυσικά βρίκεται στο μυαλό τους, γιατί αυτοί κατασκεύασαν το πρόβλημα και όχι στους νέους που παίρνουν τρελλόχαρτα και αποφεύγουν τη στρατιωτική θητεία.
Το γεγονός ότι όλοι οι νέοι – αλλά και οι έφεδροι - θεωρούν σήμερα το στρατό «χάσιμο χρόνου» , αυτή η κυρίαρχη αντίληψη επιβάλλει έναν αναστοχασμό για την έννοια του έθνους –της συλλογικής ταυτότητας - που είναι πρόβλημα πολιτικό και εστιάζεται στη σχέση της κοινωνίας με το κράτος ή την ανάγκη για δημιουργία νέων συνεκτικών δεσμών ανάμεσα στους πολίτες, που να συνάδουν με τις τωρινές πραγματικότητες των νέων.
Με φοβέρες και ηθικολογίες και κινδυνολογίες δεν επιλύονται τα προβλήματα. Απλώς η εξουσία σήμερα μπορεί να πάρει κάποια μέτρα που θα επιβραδύνουν το αναπόφευκτο, ότι δηλαδή οι νέοι νιώθουν πως δεν υπάρχει κανένας λόγος να υπηρετήσουν στο στρατό. Και αυτοί που υπηρετούν πιο πολύ το κάνουν για να ικανοποιήσουν τις προσδοκίες των γονιών τους,παρά το θεωρούν ως προσωπικό χρέος προς την πατρίδα.
Οι νέοι λοιπόν δεν έχουν κανένα απολύτως πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι πολιτικό. Και πολιτικές προτάσεις αντίκρυσής του δεν υπάρχουν. Γιατί τα κόμματα στοχάζονται με τα δεδομένα της δεκαετίας του 1960 και οινέοι στοχάζονται με βάση δεδομένα ενός εντελώς διαφορετικού μέλλοντος και τρέχουν να προλάβουν τις εξελίξεις. Και ο χρόνος είναι πολύτιμος!!!Και ευτυχώς που το κατανοούν. Και είναι αισιόδοξο που οι νέοι αμφισβητούν κάθετί που δε συνάδει με τις πραγματικότητές τους. Γιατί έτσι θα διευρύνουν την ελευθερία τους. Αισιόδοξο είναι πως και οι γονείς τους στηρίζουν.Κάτι ξέρουν και αυτοί.Όσο για τα κόμματα, τους πολιτικούς, τους ολιγαρχικούς; Ας τους να βοούν με τις άναρθρες κραυγές τους στο πολιτικό κενό που οι ίδιοι δημιούργησαν.