Το κράτος "γέννησε" το έθνος;

Οι συζητήσεις για τις συλλογικές ταυτότητες, για τα έθνη και τους εθνικισμούς , τους εθνοκεντρισμούς και την ιστορία συνεχίζονται με αμείωτη ένταση. Στην Κύπρο οι αντιθέσεις έχουν ως αφετηρία την ιστορία, την εκπαίδευση και την συνύπαρξη των δύο κοινοτήτων. Και οι μεν κόπτονται για τον κίνδυνο αλλοίωσης της εθνικής ταυτότητας απ΄το κράτος, ενώ οι δε με τη χρήση της εξουσίας του κράτους προσπαθούν να προσδώσουν ένα νέο περιεχόμενο στη συλλογική ταυτότητα.

Παρόλη την έντονη διαμάχη των δύο αντιτιθέμενων απόψεων, των «εθνικιστών» και των «αντι-εθνικιστών», από πολιτική άποψη έχουν την ίδια πολιτική βάση προσέγγισης της πραγματικότητας. Είναι δηλαδή και οι δύο απόψεις κρατοκεντρικές, δηλαδή φαίνεται να υποστηρίζουν ότι το κράτος «γέννησε» το έθνος.Η διαφορά τους εντοπίζεται στο αν το κράτος θα προσδώσει το άλφα ή βήτα περιεχόμενο στην εθνική ταυτότητα. Δηλαδή από πολιτική άποψη οι δύο αντιλήψεις ταυτίζονται.

Η αντίληψη ότι το κράτος γέννησε το έθνος εκπορεύεται από διανόηση της δύσης και αποτυπώνει ένα προβληματισμό για την πραγματικότητα που βίωσε η δυτική Ευρώπη στα νεότερα χρόνια, δηλαδή το λεγόμενο έθνος – κράτος. Το να αναγάγει όμως η επιστήμη ένα επιμέρους φαινόμενο σε κανόνα με καθολική εφαρμογή είναι και αντιεπιστημονικό και αντιδραστικό. Δηλαδή επειδή συνέβη στη δύση , δε σημαίνει ότι αναπαράγεται σε όλο τον πλανήτη κατά ομοιόμορφο τρόπο!!! Αυτή είναι μια ρατσιστική προσέγγιση.

Η κατάσταση περιπλέκεται ακόμα περισσότερο, όταν διάφοροι διακινητές – ειδικοί και επιστήμονες – «της ιστορίας των νικητών» μεταφέρουν αυτούσιες τέτοιες αντιλήψεις και στην Κύπρο με αποτέλεσμα τη διαστρέβλωση και της τωρινής πραγματικότητας και της ιστορίας. Μια διαστρέβλωση που οδηγεί και σε μια λανθασμένη προσέγγιση της συνολικής κυπριακής κοινωνίας με αποτέλεσμα να επηρεάζουν αρνητικά τις όποιες προοπτικές επίλυσης του κυπριακού. Και οι εθνικιστές και οι αντιεθνικιστές είναι στην ουσία τους το ίδιο εθνικιστές εφόσον προσπαθούν να αναγάγουν την άποψή τους σε δόγμα με καθολική ισχύ στηριζόμενοι στην κρατική εξουσία και για να χειραγωγήσουν την κοινωνία.

Το κράτος γέννησε λοιπόν το έθνος;

Αυτή η άποψη όσο επιστημονική και να είναι, αποτελεί ταυτόχρονα και μια γελοιότητα για πολλούς λόγους.
Είναι γελοία γιατί υπονοεί ότι ότι αν διαλυθεί το κράτος, τότε θα εξαφανιστεί και το έθνος.
Είναι γελοία γιατί ταυτίζει το πολιτισμικό γεγονός με το πολιτικό γεγονός. Είναι ανιστόρητο να θεωρεί ότι η ύπαρξη ενός πολιτισμικού γεγονότος (το έθνος) υπάρχει από τη στιγμή που γίνεται μια συστατική νομική πράξη για τη δημιουργία ενός κράτους. Δηλαδή μια κοινωνία θα πρέπει διατυπώσει με συστατική πράξη τη γένεση ενός κράτους και στη συνέχεια να διαμορφώσει την εθνική της ταυτότητα!!!
Είναι γελοία γιατί θεωρεί το έθνος ως τεχνητό δημιούργημα του κράτους, ως μια φαντασιακή σύλληψη, ως κάτι που συλλαμβάνεται από τη διάνοια κάποιων και στη συνέχεια εμφυτεύεται στις συνειδήσεις των ανθρώπων.
Είναι βαθιά αντιδημοκρατική γιατί θεωρεί ότι η κοινωνία ένα συνοθύλευμα άβουλων και αχειράφετων όντων που απλώς αποτελούν ενεργούμενα καθοδηγητών και κρατικών εξουσιών. Η κοινωνία δεν στοχάζεται, άρα δεν υπάρχει ως σώμα. Η κοινωνία δεν έχει συνείδηση, η αυτονομία και αυτοσυνειδησία της κοινωνίας αποτελούν απαγορευτικό πεδίο προσέγγισης της πραγματικότητας. Και όποιος αντείπει, έχει μια ψευδή συνείδηση του παρελθόντος.
Σε αντίθεση με τις πιο πάνω προσλήψεις της νεοτερικότητας ,η συλλογική ταυτότητα είναι συνυφασμένη με την ελευθερία του ανθρώπου. Ο ελεύθερος άνθρωπος στοχάζεται για το είναι του και την ύπαρξή του και τις σχέσεις του με τους άλλους. Η ανθρωποκεντρική ανάπτυξη στα νεόετρα χρόνια στη δύση, δηλαδή η υπόσκαψη της φεουδαρχίας δημιουργεί το έθνος. Αν το κράτος στη δύση οικειοποιήθηκε το έθνος για ποικίλους λόγους, αυτό δεν υποδηλώνει ότι κράτος γέννησε το έθνος.
Αυτό που το κράτος γέννησε στη δύση είναι ο εθνικισμός αφού οικειοποιήθηκε και το έθνος και το πολιτικό σύστημα αποκτώντας τόση δύναμη, ώστε οδηγήθηκε και στα εθνικά ξεκαθαρίσματα.
Οι δυτικές αντιλήψει περί έθνους –κράτους και ο διακινητές τους στην Κύπρο ουσιαστικά με τις προσλήψεις τους θέτουν ανάχωμα στη λύση του κυπριακού προβλήματος. Το κυπριακό πρόβλημα είναι πολιτικό και ως τέτοιο θα πρέπει να αντικρύζεται.Και εθνοτικές ομάδες αυτό που επιζητούν είναι να κατοχυρώσουν την ελευθερία τους - την αυτονομία τους -και όχι να έχουν εθνική ταυτότητα για μουσειακούς λόγους!!! Και ως πολιτικό πρόβλημα απαιτεί απαντήσεις πολιτικές: ποιο πολιτικό σύστημα στον παρόντα χρόνο μπορεί να κατοχυρώσει τη μεγαλύτερη δυνατή ελευθερία για τα άτομα, τις εθνοτικές ομάδες και πιθανόν άλλες πολιτισμικές ή γεωγραφικές εκφράσεις; Κανένας πολίτης δεν πρόκειται να απορρίψει λύση που διευρύνει την ελευθερία του. Πολλοί φορείς της εξουσίας όμως μπορούν να απορρίψουν λύση που περιορίζει τα πολιτικά και οικονομικά προνόμια τους. Το ζητούμενο λοιπόν είναι μια δημοκρατική λύση στο κυπριακό πρόβλημα.
Το πρόβλημα είναι ότι κανένας δεν την επιζητεί!!! Ο Χριστόφιας προτείνει προεδρικά συστήματα, ένα κατεξοχήν πολιτικό σύστημα κατάλοιπο της φεουδαρχίας!!!