Τετάρτη 5 Νοεμβρίου 2008

Χριστόφιας: "το προεδρικό συμβούλιο είναι ξένο σώμα για την Κύπρο". Είναι;

Σύμφωνα με τον τύπο (ΕΛΕΥΕΘΡΟΤΥΠΙΑ, 5/11/2008) ο Πρόεδρος Χριστόφιας σχολιάζοντας τις τουρκικές θέσεις για την κεντρική εξουσία υποστήριξε ότι «το προεδρικό συμβούλιο είναι ξένο σώμα για την Κύπρο».
Η αναφορά αυτή του Προέδρου μπορεί να προσεγγιστεί με πολλούς τρόπους.
Το προεδρικό συμβούλιο είναι στον παρόντα χρόνο ξένο σώμα για την Κύπρο. Αυτό είναι γεγονός με την έννοια ότι στον παρόντα χρόνο υπάρχει μια μορφή πολιτικού συστήματος διαφορετική, το προεδρικό σύστημα.Εννοείται στην ελληνοκυπριακή κοινότητα.
Αυτό όμως υποδηλώνει ότι το προεδρικό σύστημα δεν πρέπει να αλλάξει γιατί οτιδήποτε άλλο αποτελεί ξένο σώμα; Η υιοθέτηση αυτής της λογικής είναι συντηρητική και αντιδραστική. Είναι η ίδια λογική που χρησιμοποιούσαν πάντοτε στην ιστορία οι όποιοι κάτοχοι της εξουσίας για να διατηρήσουν τα προνόμια τους.
Από την άλλη η προσέγγιση αυτή του Προέδρου υποδηλώνει ότι δεν υπάρχει κάτι καλύτερο για την Κύπρο και τους Κύπριους από το προεδρικό σύστημα. Και γιατί είναι το καλύτερο αυτό το είδος του πολιτικού συστήματος και όχι κάποιο άλλο; Ποιος το έχει αξιολογήσει και έχει αποφανθεί ότι είναι το καλύτερο; Επομένως είναι το καλύτερο σε σχέση με την κυρίαρχη άποψη που επιβάλλεται σήμερα από τα κόμματα των Ελληνοκυπρίων και όχι με βάση κάποιο αντικειμενικό κριτήριο.
Και τελικά ο κ.Χριστόφιας πέρα από αφορισμούς έχει υποχρέωση να εξηγήσει γιατί η προσωποπαγής εξουσία (προεδρικό σύστημα) είναι καλύτερη από το προεδρικό συμβούλιο (συνοδική συγκρότηση της εξουσίας); Και είναι καλύτερη για ποιον; Το λαό ή τους φορείς της εξουσίας (κόμματα);
Από την άλλη ιστορικά δεν επιβεβαιώνεται ο Πρόεδρος. Γιατί το προεδρικό σύστημα στην Κύπρο με την προσωποπαγή εξουσία και τους ανταγωνισμούς ήταν πηγή «κακών» για τους Κύπριους. Και το προεδρικό σύστημα στην Κύπρο δεν έγινε κατορθωτό να λειτουργήσει ουσιαστικά ως κεντρική πολιτεία των δύο κοινοτήτων.Και κατέρρευσε. Επομένως το προεδρικό σύστημα ως κοινή αναφορά των δύο κοινοτήτων είναι κάτι ξένο.
Από την άλλη η συνοδική συγκρότηση της εξουσίας στην Κύπρο, τουλάχιστον για τους Ελληνοκύπριους, δεν είναι και τόσο ξένη, όπως διατείνεται ο κ. Χριστόφιας. Το υπόμνημα των έξι δημάρχων της Κύπρου προς τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο στις 26 Οκτωβρίου 1959 – μια πρακτική σύνηθης ο συντονισμός των δημάρχων κατά την περίοδο της Αγγλοκρατίας – εκφράζει μια προσωποπαγή ή μια συνοδική αντίληψη για τη συγκρότηση του κοινού μας καλού;
Συμπερασματικά υποστηρίζω ότι η συνοδική συγκρότηση της εξουσίας ( προεδρικό συμβούλιο ) δεν είναι ξένη προς τους Κύπριους, όπως διατείνεται ο Πρόεδρος Χριστόφιας. Ξένο σώμα για τους Κύπριους ήταν το προεδρικό σύστημα. Γι αυτό και ο συμβιβασμός με το συγκεκριμένο πολιτικό σύστημα έγινε με τόσο επώδυνους όρους για το λαό.
Θεωρώ λοιπό τη θέση του Προέδρου ότι « το προεδρικό συμβούλιο είναι ξένο σώμα για την Κύπρο» ανιστόρητη
. Ξένο σώμα για την Κύπρο ήταν το προσωποπαγές προεδρικό σύστημα.
Όμως το πιο ανησυχητικό είναι πως με τέτοιες ανεδαφικές προσεγγίσεις, όπως αυτή του Προέδρου, ουσιαστικά τίθεται εν αμφιβόλω η δυνατότητα η όποια λύση να καταστεί και λειτουργική. Θυμίζει το Μακάριο που υπέγραψε τις συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου και πανηγύριζε: «νενικήκαμεν». Ύστερα ήθελε να προσαρμόσει τις συμφωνίες στις εθνοκρατικές και δυτικόφερτες αντιλήψεις του. Μια προσαρμογή που συνήδε με το κλίμα της εποχής αλλά ήταν έξω τελείως από την κυπριακή πραγματικότητα. Και το τίμημα ήταν βαρύ για όλους τους Κύπριους.

6 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

κ. Σταύρου,

μπορείτε να κάνετε μία απλή ανάλυση των υπέρ και των κατά του προεδρικού συστήματος (που απορρίπτετε) και του προεδρικού συμβουλίου (που υπερασπίζεστε), για να γίνει πιο κατανοητό;

Αν μου επιτρέπετε, έχω την εντύπωση, ότι κάπου στον τρόπο της διατύπωσης χάνεται η ουσία του μηνύματος, το οποίο επιδιώκει προφανώς το κείμενο σας να περάσει.

andreas f.stavrou είπε...

Για το θέμα που θέτεις ήδη έχω αναφερτεί σε αυτό το ιστολόγιο με δύο κείμενα , το ένα στις 28 Αυγούστου 2008 και το άλλο στις 10 Αυγούστου 2008.

Ανώνυμος είπε...

Χρειάζομαι αρκετές διευκρινίσεις, αλλά δεν μπορώ να μεταφέρω από τόσα κείμενα εδώ όλες τις απορίες μου.

Επέλεξα ενδεικτικά ένα σημαντικό σημείο.

"Το προεδρικό σύστημα με τις εξουσίες που παρέχει στα πρόσωπα, τους δίνει τη δυνατότητα να αυτονομούνται έναντι της κοινωνίας και ουσιαστικά η βιωσιμότητα του πολιτικού συστήματος εξαρτάται από τις προσωπικές επιλογές δύο προσώπων(πρόεδρος –αντιπρόεδρος ). Και είναι τουλάχιστον ανόητο το μέλλον μιας ολόκληρης κοινωνίας να επαφίεται στις επιλογές δύο προσώπων, τα οποία θα έχουν τη δύναμη να μετατρέπουν τη θέλησή τους σε νόμο με καθολική ισχύ."

Απ' ότι γνωρίζω, θα συνεχίσει να υπάρχει νομοθετικό σώμα, η εκτελεστική εξουσία δικαιούται μόνο να καταθέτει νομοσχέδια.

Η ερώτηση που τίθεται είναι απλουστευμένη.

Πώς είναι δυνατόν ν' αποκτούν, μέσω του προεδρικού συστήματος ενισχυμένες αρμοδιότητες, που θα υπερκαλύπτουν τη βουλή, ο Πρόεδρος κι ο Αντιπρόεδρος;

andreas f.stavrou είπε...

Βάζεις το θέμα της διάκρισης των λειτουργιών του κράτους ως μηχανισμού περιορισμού της αυθαιρεσίας μέσω του αλληλοελέγχου των διαφόρων σωμάτων.
Ουσιαστικά ο έλεγχος δεν υφίσταται. Αυτός που ελέγχει την κυβερνηση, ελέγχει και τη βουλή. Το σύστημα στην πράξη είναι κοινοβουλετικό και η διάκριση των εξουσιών δε λειτουργεί.
Βλέπεις και τα κόμματα σήμερα , όταν υπάρχει κάποιο πρόβλημα , δε συγκαλούν τη βουλή για να πάρουν αποφάσεις. Μάλλον με τις μεθοδεύσεις τους πιο πολύ απευθύνονται στους πολίτες με την ελπίδα πως θα κατορθώσουν να κερδίσουν τις επόμενες εκλογές.
Ο μόνος κυρίαρχος όπως έχει διαμορφωθεί το πολιτικό σύστημα είναι ο Πρόεδρος.Αυτός συναλλάσσεται στο παρασκήνιο - εκτός των επίσημων θεσμών με τις πολιτικές και οικονομικές δυνάμεις και παίρνει αποφάσεις. Και φυσικά το σύνταγμα λειτουργεί τυπικά. Στην πράξη το πολιτικό σύστημα δεν έχει καμία σχέση με το σύνταγμα.
Η προσωποπαγής εξουσία του Προέδρου λοιπόν είναι ανεξέλεγκτη. Εγώ , ένας πολίτης , αν κρίνω ότι μια απόφασή του πλήττει τα συμφέροντα όλων των κατοίκων της Κύπρου, δεν μπορώ να κάνω τίποτε απολύτως. Είμαι υποχρεώμενος να αποδεκτώ τις συνέπειες των δικών του επιλογών, έστω και αν εξώφθαλμα είναι λανθασμένες.
Ακόμα και το ίδιο το σύστημα έχει ξεφύγει από τη λογική της διάκρισης της λειτουργιών ως μηχανισμού περιορισμού της αυθαιρεσίας της εξουσίας, και έχει υιοθέτησει τη λογική της διακυβέρνησης με τη διαμεσολάβηση των ποικίλων εργανώσεων συμφερόντων που λειτουργούν ως ομάδες πίεσης.Έτσι πιστεύουν ότι οι αποφάσεις τους θα είναι πιο κοντά στη βούληση των πολιτών.
Θέλω να πω ότι η λογική της διάκρισης των λειτουργιών του κράτους σήμερα , την οποία επικαλείσαι, είναι ήδη ξεπερασμένη από την πραγματικότητα.

Ανώνυμος είπε...

Το ερώτημα είναι:

Μήπως στις περιπτώσεις όπου "η λογική της διάκρισης των λειτουργιών του κράτους σήμερα, είναι ήδη ξεπερασμένη από την πραγματικότητα" για λόγους...λειτουργικότητας;

Πιστεύω ότι πρέπει να εστιάζουμε ΚΙ ΕΚΕΙ, αν θέλουμε να είμαστε ρεαλιστές (πραγματιστές).

Χωρίς να σημαίνει ότι διαφωνούμε τώρα - ποιός ΔΕΝ θα προτιμούσε περισσότερη και πιο άμεση Δημοκρατία; - αλλά θα μου άρεσε να διέκρινα περισσότερα επιχειρήματα υπέρ του συστήματος που προτείνετε, ειδικά όσον αφορά τη λειτουργικότητα στην ΠΡΑΞΗ.

Υ. Γ. Το παράδειγμα της Ελβετίας είναι πολύ καλό. θα μπορούσε να εφαρμοστεί όμως, στην περίπτωση της Κύπρου;

andreas f.stavrou είπε...

Θέτεις για προβληματισμό δύο έννοιες, λειτουργικότητα και ρεαλισμός.
Λειτουργικότητα για ποιον; Για την κοινωνία ή τα κόμματα; Η έννοια της λειτουργικότητας δεν είναι μονοσήμαντη. Για τους φορείς της εξουσίας σημαίνει τη δυνατότητα να αποφασίζουν οι ίδιοι, να μονοπωλούν την εξουσία τα μέλη της πολιτικής τάξης στο πρότυπο της ολιγαρχίας.
Λειτουργικότητα για τον πολίτη είναι η διεύρυνση της ελευθερίας του στο ατομικό και κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο.Και κανένας πολίτης δε θα απορ΄ριψει ένα πολιτικό σύστημα γιατί αυαξάνει τα όρια της ελευθερίας του!!!
Συμφωνώ ότι το προεδρικό σύστημα είναι λειτουργικό για το πολικό και οικονομικό κατεστημένο και για όσους πολίτες εκφράζονται μέσα από αυτό.
Με το ρεαλισμό , όπως τον προσεγγίζεις , δε συμφωνώ. Ένα πολιτικό σύστημα για παράδειγμα που είναι συνώνυμο της διαφθοράς, της συναλλαγής και του παρασκηνίου, πρέπει να το αποδεκτώ για να είμαι ρεαλιστής;
Ή για λόγους ρεαλισμού θα πω το πολιτικό σύστημα είναι διαφθαρμένο και θα πρέπει να αλλάξει;
Ρεαλισμός δηλαδή σημαίνει αποδοχή της εκάστοτε πραγματικότητας όπως τη διαμορφώνουν οι ισχυροί στα πλαίσια της υποταγής και της συμμόρφωσης των υπηκόων;Με αυτή τη ρελαιστική λογική ο κόσμος θα ήταν ακίνητος.