Κόμματα: εμπιστοσύνη ή ανοχή και πολιτική ομηρία της κοινωνίας

Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στον τύπο (19/3/2009 ) μόλις το 23% των Ελληνοκυπρίων εμπιστεύονται τα κόμματα. Σε σύγκριση με την έρευνα «ευρωβαρόμετρο», που δημοσιοποιήθηκε το Φλεβάρη του 2007, παρατηρείται μια σημαντική μείωση του αριθμού των πολιτών που εμπιστεύονται τα κόμματα. Το 2007 εμπιστευόνταν τα κόμματα το 37%. Σύμφωνα με τις έρευνες λοιπόν η πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων δεν εμπιστεύεται τα κόμματα.
Όταν ανακοινωθούν τα αποτελέσματα τέτοιων ερευνών, τα κόμματα σιωπούν. Ενώ είναι λαλίστατα για τα πάντα, στο συγκεκριμένο θέμα που τους αφορά ούτε καν σχολιάζουν. Δεν τα συμφέρει να μιλήσουν.Γι αυτό σιωπούν ώστε να ξεχαστεί γρήγορα, να διαγραφεί από την ημερήσια διάταξη των πολιτικών συζητήσεων. Δε θέλουν να διερωτούνται γιατί οι πολίτες δεν εμπιστεύονται τα λεγόμενα «κύτταρα της δημοκρατίας»!!! Ή ξέρουν πολύ καλά το «γιατί» και ντρέπονται να το δημοσιοποιήσουν.
Θα μπορούσε κάποιος να αντιτείνει ότι αυτές οι έρευνες δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα. Και για να τεκμηριώσει τη θέση του θα μπορούσε να επικαλεστεί τον αριθμό των πολιτών που είναι μέλη των κομμάτων, ενδείκτης της εμπιστοσύνης των πολιτών προς τα κόμματα. Κανένας όμως δεν επικαλείται αυτό το επιχείρημα γιατί οι πολίτες που είναι μέλη των κομμάτων είναι μια μειονότητα στην κοινωνία, πιθανόν μικρότερη και από αυτούς που εμπιστεύονται τα κόμματα σύμφωνα με τις έρευνες.
Ένα άλλο επιχείρημα που θα μπορούσε να προβληθεί, είναι το γεγονός ότι στις εκλογές συμμετέχει ένα ποσοστό της κοινωνίας γύρω στο 80% ή και το υπερβαίνει. Άρα η πλειοψηφία των πολιτών εμπιστεύεται τα κόμματα.
Αυτό το επιχείρημα είναι αστήρικτο για πολλούς λόγους.
1.Η ψήφος στις εκλογές δεν είναι ψήφος εμπιστοσύνης στα κόμματα. Η ψήφος στις εκλογές είναι απλώς νομιμοποιητική των φορέων της εξουσίας. Δηλαδή ανάμεσα στους διεκδικητές, οι πολίτες με την ψήφο τους λειτουργούν ως επιδιαιτητές και νομιμοποιούν το φορέα της εξουσίας για την επόμενη χρονική περίοδο.
2. Ο ίδιος ο πολίτης διακρίνει την εμπιστοσύνη στο φορέα της εξουσίας από την εμπιστοσύνη στα κόμματα. Έτσι στο ευρωβαρόμετρο του 2007 την κυβέρνηση δεν εμπιστεύοταν το 36% ενώ τα κόμματα το 67%.
3. Ο πολίτης δεν εμπιστεύεται τα κόμματα. Όμως τα ανέχεται. Δηλαδή η νομιμοποίησή τους στην εξουσία δε στηρίζεται στην εμπιστοσύνη αλλά στην ανοχή. Η ανοχή είναι αποτέλεσμα της εκλογικής πραγματικότητας. Δηλαδή η λογική «του μη χείρον βέλιστον» ή «να μη βγουν οι άλλοι» ή «και να μην ψηφίσω πάλι θα βγουν» προβάλλεται και από τους υποψηφίους των κομμάτων και από τους πολίτες. Αυτή η λογική δεν εκφράζει εμπιστοσύνη στα κόμματα. Αντίθετα εκφράζει αδυναμία πειθούς στις θέσεις των κομμάτων από τους υποψηφίους και καταφυγή σε τεχνάσματα για υποκλοπή της ψήφου. Μια υποκλοπή που η βάση της είναι η ανοχή.
4. Η ανοχή που επιδεικνύει ο πολίτης προς τα κόμματα είναι σήμερα πιο πολύ έκφραση της πολιτικής του ομηρίας. Από τη μια το κόμμα που επιζητεί οπαδούς για συστράτευση δεν τον εκφράζει και από την άλλη δε βλέπει κάποια άλλη διέξοδο επί του παρόντος. Αυτό το αδιέξοδο με τη βοήθεια της προπαγάνδας των ΜΜΕ και των πελατειακών σχέσεων συντηρεί τη νομιμοποίηση των κομμάτων στην εξουσία.

Σήμερα οι πολίτες δεν εμπιστεύονται τα κόμματα.Η μαζική συστράτευση των πολιτών ως οπαδών του κομμάτος στα πλαίσια της παραδοσιακής σύγκρουσης του παρελθόντος δεξιάς –αριστεράς δεν μπορεί να αναβιώσει. Οι κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες έχουν αλλάξει δραματικά. Ο πολίτης αναστοχάζεται στο παρόν, όμως τα κόμματα είναι προσκολλημένα στο παρελθόν. Ή τα κόμματα ως φορείς της πολιτικής τείνουν να πάρουν διαζύγιο από την κοινωνία. Γι αυτό και καταφεύγουν συχνά σε δημοσκοπήσεις για να ανιχνεύσουν τη βουληση του κοινωνικού σώματος. Αυτό όμως σε καμία περίπτωση δεν υποδηλώνει ότι η κοινωνία έχει πάρει διαζύγιο από την πολιτική. Απλώς αναζητεί νέους τρόπους πολιτικής έκφρασης γιατί τα κόμματα δεν μπορούν να συμβαδίσουν με την πολιτική ανάπτυξη της κοινωνίας. Είναι φορείς της πολιτικής καθυστέρησης ή της κατ΄ευφημισμόν πολιτικής υπανάπτυξης.